Manisa’nın Soma ilçesi Dereköy Mahallesi’nde faaliyet gösteren lavvar tesisi, kurumun rödevanslı sahalardan çıkardığı kömürlerin yıkanması, elenmesi ve paketlenmesi için kritik bir rol üstleniyor. Bu tesiste hazırlanan kömürler, her yıl Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı (SYDV) ile Millî Eğitim Bakanlığına (MEB) gönderilerek Türkiye genelinde dar gelirli ailelerin ve okulların ısınma ihtiyacını karşılıyor.
Ancak tesisin işletme sözleşmesi 24 Aralık 2025’te sona eriyor. Mevcut işletmecinin sözleşmeyi yenilemediği ve kamu idaresinin de henüz yeni bir ihale süreci başlatmadığı iddiaları, tesisin kapanacağı tartışmalarını doğurdu.
Tesisin kapanması hâlinde Ege Linyit İşletmeleri’nin (ELİ) ürettiği kömürün paketlenemeyeceği, bunun da SYDV ve MEB’e Soma dışından tedarik yapılmasına yol açacağı ileri sürülüyor. Bu durumda ELİ'nin kömürü yalnızca Soma Termik Santraline satabileceği, dolayısıyla ciddi bir pazar kaybına uğrayacağı belirtiliyor. Sunat, bu risklerin Soma’daki kamu işçileri, özel sektör çalışanları, nakliyeciler ve esnaf için “ekonomik yıkım” yaratabileceğini ifade etti.
Bu gelişmeler üzerine Sunat, “Bakanlık neden yeni bir ihale başlatmıyor? Tesis kapatılacak mı? ELİ’nin pazar kaybı için bir etki analizi var mı?” sorularını Bakan Bayraktar’a yöneltti.
Eynez Havzasında İhalesiz Devir İddiası
Milletvekili Sunat’ın soru önergesinde yer verdiği bir diğer kritik başlık ise Eynez kömür havzasına ilişkin iddialar oldu. Sunat, ELİ’nin 20 yıldır yürüttüğü dekapaj çalışmalarının ardından bölgedeki yüksek kaliteli kömür rezervinin ortaya çıkarıldığını ancak bu rezervin kamuya gelir sağlayacağı dönemde ihalesiz şekilde özel sektöre devredildiğini öne sürdü.
İddialara göre, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG), sahayı önce kendi iştirakine, ardından yine ihalesiz bir şekilde özel sektör firması ODAŞ’a devretti. Bölgedeki kömür rezervinin en az 5 milyon ton olduğu, güncel piyasa karşılığının ise yaklaşık 25 milyar TL değerinde olduğu belirtiliyor.
Sunat, “Devletin 20 yıllık yatırımı hangi hukuki gerekçeyle iki kez ihalesiz biçimde özel sektöre devredildi? Devir bedeli nedir? Kamu zararına yol açıldı mı?” sorularıyla sürecin açıklığa kavuşturulmasını istedi.
Kamu İşçileri İçin Endişe: “İki Yıllık Ömürlü Sahalara mı Mahkûm Ediliyorlar?”
Önergedeki en vurucu iddialardan biri de ELİ bünyesindeki makine parkı ve kamu işçilerine ilişkin oldu. ELİ’nin elinde bulunan 8 delici makineden yalnızca birinin çalışır halde olduğunu belirten Sunat, “Kamu işletmesi bilinçli şekilde verimsizleştirilip özelleştirmeye zemin mi hazırlanıyor?” diye sordu.
Ayrıca özelleştirme sonrası yüksek kaliteli kömürü ODAŞ’ın çıkaracağı, ELİ’ye ise en fazla iki yıl ömrü olan düşük kaliteli sahaların bırakılacağı ifade edildi. Sunat, “İki yıl sonra kamu işçilerinin akıbeti ne olacak?” diyerek hükümete çağrıda bulundu.
Sunat: “Soma’nın Ekonomik Geleceği Tehlikede”
Milletvekili Sunat, hem Dereköy Lavvar Tesisi’nin belirsizliği hem de Eynez havzasındaki devir iddialarının Soma’nın ekonomik geleceğini tehdit ettiğini vurguladı.
Sunat, “Soma’nın ekonomisi, işçisi, esnafı ve kamu kaynakları göz göre göre riske atılıyor. Bu süreçte kamunun zarara uğratılıp uğratılmadığını öğrenmek hepimizin hakkı” diyerek konunun takipçisi olacaklarını ifade etti.
