EYT’DEN EMEKLİLİĞİ HAK EDEN TEMMUZ AYINI BEKLEMELİ Mİ?
1992 SGK girişim, 9250 prim günüm var. EYT’den emekliliği hak ettim. Temmuz ayını mı beklesem yoksa şimdi emekli olsam bana ne faydası olur? (Ömer K.)
EYT’den emekli olanlar bu yıl normal süresinde emekli olanlar ile aynı haklara sahip olacaklar. Ne eksik ne de fazla. Mart – haziran aylarında emeklilik dilekçesi veren EYT’liler temmuz ayında enflasyon oranında yapılacak maaş zammından tüm emekliler gibi yararlanacak. Temmuz ayında emeklilik dilekçesi verenlerin ayrıca bir avantajı olmayacak.
Sadece kıdem tazminatı tavanı açısından bir avantaj söz konusu olabilir. O da herkes için değil. Şu anda bir işte uzun süredir çalışıyorsanız, brüt ücretiniz 19.982 TL olan kıdem tazminatı tavanından yüksek ise temmuzda emekli olduğunuzda daha yüksek kıdem tazminatı almanız mümkün olur. Aksi takdirde, emekliliğe hak kazanmış birinin mart ayı yerine temmuz ayında emeklilik dilekçesi vermesi 4 ay daha geç emekli aylığı alması anlamına gelir.
BAĞ-KUR’LUYA İHYA KOLAYLIĞI OLACAK MI?
EYT ve ihya ile ilgili o kadar çok bilgi kirliliği var ki. En doğru bilgiyi sizden alabilirim diye düşündüm. Sizce ihya çıkacak mı? Ben hayatı boyunca tek başına iki kızıyla mücadele etmiş bir anneyim. Dün SGK’ya gittim. Emeklilik için 320 bin TL yatırmam gerekiyormuş. Süre mart sonuna kadar. Süre uzatılır mı ya da sizce ihya çıkar mı? SGK görevlileri, bu rakamın, aralık sonu müracaat ettiğim için geçerli olduğunu, mart bitince günlük 115 TL’den hesaplanacağını söyledi. Ne yapmalıyım? (Havva K.)
BAĞ-KUR’luların geçmişte silinen prim borçlarına karşılık durdurulan sigortalılık sürelerinin tekrar canlandırılması, başka bir ifadeyle ihya edilmesi normalde cari asgari ücret üzerinden yapılıyor. Aralık ayından önce ihya başvurusunda bulunanlar, günlük 74.42 TL prim ödeyerek durdurulan sürelerini tekrar canlandırabiliyorlar. Size 320 bin TL maliyet çıkartıldığına göre, daha önce durdurulan 4300 günlük süreyi ihya ediyor olmalısınız. İhya başvurusunda bulunanların, SGK tarafından tebliğ edilen tutarı üç ay içinde ödemeleri gerekiyor. Mart ayının sonuna kadar dedikleri süre size tanınan ödeme süresidir. Bu sürenin uzaması söz konusu olamaz.
Önceki üç yapılandırma kanununda BAĞ-KUR’lulara ihya kolaylığı sağlandı. Ancak, bu yöndeki taleplere rağmen, son yapılandırma kanununda ihya kolaylığına yer verilmedi. Şu an için hükümetin gündeminde ihya kolaylığı bulunmuyor. 2020 yılından bu yana üç defa yapılandırma kanunu çıktığını düşünürsek, ileride yeni bir kanun çıkması da mümkün olabilir.
Tebliğ edilen ihya tutarının ödeme süresini kaçırırsanız, bu yıl yeniden ihya başvurusunda bulunduğunuzda bu kez 496 bin lira ödemeniz gerekir. Açıkçası her iki tutar da az değil. Bununla birlikte ihya işlemini 320 bin liradan yaptığınızda hemen aylık bağlatabilecekseniz kızlarınızla birlikte ölüm aylığı alacağınızı varsayarsak, yatırdığınız parayı 42 ayda geri alacaksınız.
Bu noktada kararı siz vermelisiniz. Şu an için bir ihya kolaylığı bulunmuyor. Ya ileride çıkacak olası bir yapılandırma kanununda ihya kolaylığını bekleyeceksiniz, ya da hemen aylık bağlama hakkınız bulunuyorsa 320 bin lirayı ödeyip emeklilik başvurusunda bulunacaksınız.
YIPRANMA İLE SİGORTA BAŞLANGICI ÖNE ÇEKİLEBİLİR Mİ?
Ekim 1977 doğumluyum. 22 Temmuz 1999’da yedek subay öğrenci olarak askere gittim. 22 Kasım 1999’da yedek subay olarak askerliğe devam ettim. 12 ay yedek subaylık sonunda 22 Kasım 2000 tarihinde askerliğim bitti, ertesi gün devlet memurluğuna ilk defa atanarak başladım. Yedek subay öğrenciliği, ya da yedek subaylıkta geçen sürenin yıpranma payını borçlanarak EYT'den faydalanabilir miyim? Faydalanabilirsiniz diyen de faydalanamazsın diyen de var. Ne yapmalıyım? (Halil İbrahim V.)
Yedek subay olarak görev yaptığınız 12 aya karşılık 90 günlük fiili hizmet süresi zammı hizmet sürenize eklenir, ancak sigorta başlangıç tarihinizi öne çekmez.
Askerlik borçlanmasına gelince… Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 13 Mart 2023 tarihinde yayımladığı genelgede 8 Eylül 1999 tarihinden sonra 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu’na tabi çalışmaya başlayanların sigortalı çalışmadan önceki askerlik sürelerine ait borçlanmaların, sigorta başlangıç tarihini öne çekmeyeceği belirtildi. Dolayısıyla yedek subay okulundaki döneme ait borçlanmanız sigorta başlangıç tarihini öne çekmeyeceği için EYT’den yararlanamazsınız.
2000 TL’NİN ALTINDAKİ SİLİNECEK BORÇLARA GSS PRİMLERİ DAHİL Mİ?
Benim geçmişten kalan 700 TL civarında GSS prim borcum var. 2000 TL’nin altındaki borçlar silinecek deniliyordu. Bu borç da o kapsama girer mi veya bunun için bir şey yapmam gerekiyor mu? (Mehmet S.)
2000 TL altı vergi borçları, başvuruda bulunmaksızın tamamen silinecek deniliyordu. Bu SGK’ya olan GSS prim borçlarını da kapsıyor mu? 2012 yılından 456 TL anapara + 707 gecikme zammı olmak üzere 1163 TL borcum bulunuyor. Daha sonrasında işe girdiğim için yeni borçlar eklenmedi.
Yüksek bir meblağ değil ama hak etmediğim bir borcu, yararlanmadığım bir hizmet için ödemek istemiyorum. 2000 TL’nin altındaki GSS prim borçları da silinebilir mi? (Cafer D.)
Yapılandırma kanununda yer alan tahsilinden vazgeçilecek olan 2 bin liranın altındaki borçlar Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilecek alacakları kapsamaktadır. GSS prim borçları ise Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tahsil edilen alacaklar arasındadır. Bu nedenle, GSS prim alacakları ile SGK’ya olan diğer borçlar bu kapsamda yer almamaktadır.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca tahsil edilmekte olan ve 31 Aralık 2022 tarihine kadar ödenmemiş olup, 2 bin liranın altında kalan aşağıdaki alacaklar silinecek: Vergiler, vergi cezaları, kaynak kullanımını destekleme fonu alacakları, ecrimisil, madenlerden devlet hakkı, adli para cezaları, trafik vs gibi idari para cezaları, öğrenim ve katkı kredisi alacakları, yiyecek bedelleri.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
1998-2004 arasında basın sektöründen yıpranmam var. 1995’teki yedek subay okul dönemini borçlansam 4A'dan hemen emekli olabilir miyim? Toplam 5.758 prim günüm bulunuyor. (Eren R.)
Ekte yolladığınız belgelere göre, son 7 yıllık çalışmanızın çoğu BAĞ-KUR’da geçmiş görünüyor. BAĞ-KUR sonrasında SSK’da sadece 738 gününüz bulunuyor. Bu durumda yedek subay okul dönemini borçlanmanızın size bir faydası olmaz. BAĞ-KUR sonrasındaki SSK’lı çalışma sürenizi 1261 güne tamamladığınız tarihte emeklilik dilekçesi verebilirsiniz.
-HABERTÜRK-
