Sosyal güvenlikte işçi aleyhine olan gelişmelerin başında kayıtdışı çalışmak geliyor. Her 100 işçiden 35'i kayıtdışı. Bu veriler devletin İstatistik Kurumu'na (TÜİK) ait. Kayıtdışı çalışmalar son yıllarda alınan önlemler ve teşviklerle bir miktar azaldı. Ancak bu kez de gizli kayıt dışılık olarak bilinen işçiyi düşük maaşla göstermek popüler hale geldi.<br /> <br /> KAYBEDEN İŞÇİ OLUYOR<br /> <br /> Daha açık anlatımıyla, işveren çalıştırdığı nitelikli personele 3500 lira maaş ödüyorsa bunu Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) 1404 liralık asgari ücretten bildiriyor. Resmi tutarı banka hesabına yatırıyor, geri kalan tutarı da elden ödüyor. İşvereni vergi ve prim anlamında avantajlı hale getiren bu uygulama çalışan için büyük kayıp anlamına geliyor.<br /> <br /> ALACAKLARI DÜŞÜYOR<br /> <br /> Örneğin; asgari ücretli gösterilen işçinin emekli maaşı, rapor parası, kıdem ve ihbar tazminatı, işsizlik parası, kadınsa doğum parası da düşük oluyor. Bunu çoğu işçi bilmiyor. Bilenler de iş kaybetme endişesi taşıdığından ses çıkaramıyor. Bu tür sahte sigorta bildirimine karşı işçi hakkını arayabilir. Patron hatayı düzeltmezse bundan sonra yaptırımları daha ağır olacak.<br /> <br /> FAİZ VE CEZASI VAR<br /> <br /> Vergi Usul Kanunu'na göre ücretlerin eksik gösterildiği bordrolar 'yanıltıcı belge' olarak tanımlanıyor. Bu durumda da işverenler hakkında hapis cezası öngörülüyor. Ayrıca Gelir İdaresi (Maliye) tarafından vergi ziyaı cezası, SGK tarafından idari para cezası kesiliyor. İlave olarak eksik ödenen vergi ve primler geriye dönük olarak faiziyle tahsil ediliyor.<br /> <br /> KAPSAMI NET OLARAK ÇİZİLDİ<br /> <br /> Yanlış beyan, yanıltıcı bordo tespitinde çoğu zaman işlem veya suç duyurusu yapılmıyordu. 5 Aralık'ta çıkan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'yle hangi durumlarda savcılıklara suç duyurusunda bulunulacağının kapsamı netleştirilmiş oldu. İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Dr. Mehmet Bulut bu konuda şu bilgileri verdi:<br /> <br /> KİMLER İÇİN GEÇERLİ?<br /> <br /> "Kayıtdışı işçi çalıştırma, daha az prim ödeme, teşvik ve desteklerden haksız yere faydalanma ve asgari işçilik tutarını tamamlamak maksadıyla SGK'ya yanlış bildirimde bulunma durumlarında TCK kapsamında artık Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulabilecek. Kasten yanlış beyanda bulunan işveren, suça iştirak eden mali müşavir, muhasebeci bu yolla 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası alabilecek." (Posta)