ORUÇLA İLGİLİ FIKHİ HÜKÜMLER
Bizleri yaratan Rabbimiz, ruhumuzun sekîneti, aklımızın feraseti, bedenimizin sıhhati, dünyamızın salâhı, ahiretimizin felâhı için ibadetleri bizlere emir buyurmuştur. Ramazan orucu da, şartlarını taşıyanlar için Rabbimizin farz kıldığı ibadetlerdendir. İbadetler gerek mana gerekse şekil yönünden kurallarına uyularak edâ edildiğinde kişiyi dünya ve ahiret hayırlarına ulaştırır.
Oruç, ibadet niyetiyle tan yerinin ağarmasından güneş batıncaya kadar yemek, içmek ve cinsel ilişkiden uzak durmaktır. Bu tarif ve ilkeden yola çıkarak İslam âlimlerince oruçla ilgili çeşitli fıkhi hükümler ortaya konulmuştur. Ramazan orucuna niyet, orucu bozan ve bozmayan şeyler, keffareti gerektiren ve gerektirmeyen durumlarla ilgili aşağıda özet bilgiler verilmiştir. Bu kısıtlı alanda hükümlerin delil ve gerekçelerinden yeterli derecede bahsetmek mümkün olmadığı için genel hükümler zikredilecektir. Tıp ilminin güncel verileri dikkate alınarak, tedavi şekillerinin oruca tesiriyle ilgili eski dönemlerdekinden farklı hükümler verilebilmektedir. Bu şekildeki özel durumlarla ilgili, Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulumuzun fetvalarından ya da İl Müftülüğümüzün Alo 190 Dini Soruları Cevaplandırma hattından yararlanılabilir.
Niyet etmek orucun sıhhati için gereklidir. İmsak vaktinden önce niyet etmek en güzelidir. Ancak Ramazan orucu için, güneşin batmasından ertesi günü güneşin tepe noktasına ulaşması öncesindeki vakte kadar niyet edilebilir. İmsak vaktinden sonra yapılan niyetlerin geçerli olması için imsak vaktinden sonra orucu bozucu herhangi bir şeyin gerçekleşmemesi gerekir. Her gün için ayrı niyet gerekir. Kalp ile niyet yeterlidir. Oruç için sahura kalkmak niyet yerine geçer. Bununla birlikte dil ile de söylenmesi güzeldir.
Her ibadette olduğu gibi oruç ibadetinde de fıkhi/şekli hükümlere riayet önemlidir. Ancak ibadetler şekilden ibaret değildir. İbadetlerin manaları, hikmetleri ve onlarla ulaşılacak ahlaki güzellikler göz ardı edilmemelidir. Peygamber Efendimizin (s.a.v.) “ Kim yalan söylemeyi ve yalanla iş yapmayı bırakmazsa, Allah, o kişinin yemesini içmesini bırakmasına değer vermez” Hadis-i Şerifi tüm ibadetlerimizde yol göstericimiz olmalıdır.
Yüce Rabbimiz ibadetlerimizi kabul buyursun. Kur’an ayı Ramazan-ı Şerifin rahmet, mağfiret ve şifa ikliminden hepimizi nasiplendirsin.
İbrahim ŞENTÜRK
İl Vaizi
- GÜNÜN AYETİ
(O sayılı günler), insanlar için bir hidayet rehberi, doğru yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık delilleri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildiği Ramazan ayıdır. Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin. Kim de hasta veya yolcu olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutsun. Allah, size kolaylık diler, zorluk dilemez. Bu da sayıyı tamamlamanız ve hidayete ulaştırmasına karşılık Allah’ı yüceltmeniz ve şükretmeniz içindir. (Bakara Sûresi 185)
- GÜNÜN HADİSİ
“Oruçlunun rahatlayacağı iki sevinç anı vardır: Birisi, iftar ettiği zaman, diğeri de orucunun sevabıyla Rabbine kavuştuğu andır." (Buhârî, Savm 9; Müslim, Sıyâm 163
- GÜNÜN DUASI
''Allah'ım, bize dünya ve ahirette iyilik ver, bizi cehennem azabından koru. Allah'ım, şimdiye kadar yaptığım, bundan sonra yapacağım işlerin şerrinden sana sığınırım. Allah'ım, senden hidayet, takva, iffet ve gönül zenginliği isterim.”
- ESMAUL-HÜSNA
Selâm: Her türlü eksiklikten, ayıptan, kusurdan, yaratılmışlara özgü değişim ve yok oluştan münezzeh ve sâlim olan; kullarını her türlü kötülüklerden, tehlikelerden selâmete çıkaran; Cennetteki kullarına selam veren demektir. Allah, gerek dünyada, gerekse âhirette tehlikeye düşen kullarını tehlikelerden kurtarıp selamete çıkarandır.
Mü’min: Güven veren, va’dine güvenilen; inananları korku ve endişeden güvende kılan; mü’minlerin îmân ve samimiyetini tasdik eden; mûcizeler vermek suretiyle Peygamberlerinin doğruluğunu isbatlayan; kendisine sığınanları koruyan, emniyetle rahatlandıran demektir.
- BİR SORU BİR CEVAP
Soru: Orucu Bozan/Bozmayan şeyler nelerdir?
Cevap: Orucun temel unsuru, yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak, nefsi bunlardan mahrum bırakmak olduğu için, oruçlu iken bunlar ve bu anlama gelecek davranışlar orucu bozar. Yemek ve içmek, yenilip içilmesi mûtat olan her şeyi kapsamı içine alır. Sigara, nargile gibi keyif veren tütün kökenli dumanlı maddeler ile uyuşturucular ve tiryakilik gereği alınan tüm maddeler oruç yasakları kapsamına girer. Mazeretsiz olarak ve oruçlu olduğunu bilerek bunlardan birisiyle Ramazan orucunu bozan bir kişinin bu orucunu hem kaza etmesi hem de iki ay ara vermeden keffaret orucu tutması gerekir. Kadınların özel durumlarıyla ilgili ara vermeleri dışında keffaret orucuna ara verilmesi durumunda, keffarete yeniden başlanması gerekir.
Orucu bozucu şeylerden birini, oruçlu olduğunu unutarak yapmak orucu bozmaz. Oruçlu birisinin unutarak yiyip içtiğini gören kişi, yiyip içen normal bir kişiyse oruçlu olduğunu ona hatırlatmalı; zayıf ve düşkün bir kişiyse kendi haline bırakmalıdır.
Orucu bozucu şeylerden birini hata ile yapmak orucu bozar. Ancak bu durumda keffaret gerekmez. Sadece bir gün kaza orucu tutulur.
- RAMAZAN MANİSİ
Besmeleyle çıktım yola
Selam verdim sağa sola
A benim ağalarım
Ramazanınız mübarek ola.
- İFTAR VE SAHUR SAATİ
Manisa sahur: 05.00
Manisa iftar; 19.53
İFTAR DUASI VE ANLAMI
"Allahümme leke sumtu ve bike âmentü ve aleyke tevekkeltü ve alâ rızkuke eftartü ve savme'l-Ğadi min şehri Ramazane neveytü, feğfirli mâ kaddemtü ve mâ ahhartü."
"Allah'ım! Senin rızan için oruç tuttum, sana inandım ve sana güvendim. Senin rızkınla orucumu açtım ve Ramazan ayının yarınki orucuna da niyet ettim. Benim geçmiş ve gelecek günahlarımı bağışla!"
- KISSADAN HİSSE
Allah'ı (c.c) Zikretmenin Karşılığı
Adamın biri her zaman "Allak Allah" diye zikreder bu zikirden dolayı ağzı bal yemiş gibi tatlanırdı.
Bir gün şeytan gelip :- "Ne durmadan Allah Allah deyip duruyorsun bunca zamandır Allah demene karşılık bir kerecik olsun Allah (c.c) "lebbeyk kulum." dedi mi sana... Hiç sende utanma sıkılma yok mu? Daha ne kadar Allah deyip duracaksın?" dedi.
Bunun üzerine adam utandı sıkıldı zikri bıraktı. Gönlü kırılmış bir halde yattı uyudu.
Rüyasında Hz. Hızır'ı gördü. Hızır ona : - "Neden yaptığın güzel işi terk ettin "Allah Allah" diye zikretmeyi bıraktın." dedi.
Adam : - "Yaptığım onca zikre karşılık verilmedi. "lebbeyk-buyur-" sesi gelmedi. Kapıdan kovulmaktan korktum." dedi.
Bunun üzerine Hz. Hızır : - "Senin Allah demen, Allah'ın (c.c) lebbeyk kulum - buyur kulum - demesidir. Allah (c.c) isminin zikrini herkese nasip eder mi, bunu sana nasip etmesi az şey mi? Allah bizi duyuyor ve seviyor ki huzuruna çağırıyor. Dedi.
- RAMAZAN SÖZLÜĞÜ
Ramazan: Sözlükte “günün çok sıcak olması, güneşin kum ve taşları çok ısıtması, kızgın yerde yalınayak yürümekle ayakların yanması” anlamlarındaki ramad masdarından veya “güneşin güçlü ısısından çok fazla kızmış yer” mânasındaki ramdâ’ kelimesinden türeyen ramazân kamerî yılın şâbandan sonra, şevvalden önce gelen dokuzuncu ayının adıdır. “Yaz sonunda ve güz mevsiminin başlarında yağıp yeryüzünü tozdan temizleyen yağmur” anlamındaki ramadî kelimesinden türemiştir. Barındırdığı birçok ibadet yönüyle müminlerin günahlarını temizlemektedir.
Not: Ramazan Sayfası Manisa İl Müftülüğü’nün katkılarıyla hazırlanmaktadır. Sayfa Sorumlusu: Dr. Ahmet ERDİNÇLİ/ Manisa İl Vaizi, İletişim; 0236 231 17 77
