Türkiye’de çalışan nüfusun yüzde 40’ı asgari ücret karşılığında çalışıyor. Daha yalın bir hesapla söylersek, 10 kişiden 4’ü aylık 1600 TL maaş alıyor. Yani ortalama bir işçinin gün boyu harcadığı emeğin karşılığı, günlük 53 liraya tekabül ediyor.
Peki, bu gelir asgari ücretlinin geçim masraflarını ne ölçüde karşılıyor?
Asgari ücret konusu tartışılırken, genel olarak şöyle bir hesap yapılır; 600 TL kira, 300 TL doğalgaz, 100 TL ulaşım, 100 TL elektrik, 50 TL su, 50 TL telefon…
Bu kaba hesap işçinin cebinden aylık 1200 lira götürüyor. Eğer asgari ücret ile geçimini sağlayan kişi ailenin tek çalışanı ise bu iş daha da çıkmaza giriyor. Keza, işçinin, yiyecek, eğitim, vs. diğer ihtiyaçlarınızı giderebilmesi için geriye yalnızca 400 lirası kalıyor.
Şöyle ki, bu işçinin ek mesai gelirleriyle diğer ihtiyaçlarını giderdiğini farz edersek (ki bu çok zor), bu sefer de işçinin sosyal ihtiyaçlarının göz ardı edildiği ortaya çıkıyor. Özetle, ye-uyu-öl formülü en çok da asgari ücretli üzerinde vuku buluyor.

* * *

25 KURUŞ HESABI
2018’e sayılı günler kala asgari ücrete yapılan 200 liralık zam birçok çalışanı sevindirmişti. Ne var ki, elektrik, su, akaryakıt ve diğer hizmetlere gelen artışlar, işçinin zam sevincini kursağında bırakıverdi.
Şimdi gelelim Manisa’ya…
Vatandaşlar ulusal zamlardan iç çekerken, Manisalılar daha çok yerel zamlardan dert yanar oldu. Sırasıyla, ekmek, ulaşım, simit ve tuvalet ücretlerine gelen 25 kuruşluk zamlar vatandaşı bezdirdi!
Kaba bir hesapla, zamlanan bu dört şeyi günde en az 1 sefer kullanan bir işçi, günlük 1 lirasını (4 x 25 kuruş), aylık 30 lirasını 25 kuruşluk yeni zam giderlerine ayırmak zorunda kalacak. Kısaca, asgari ücrete gelen 200 liralık artış, yerel zamlarla vatandaşın cebinden fazlasıyla geri toplanıverdi. Hele ki konu Manisa ise, “200 liralık zam Manisa’ya hiç uğramadı” desek, hiç de yanlış olmaz.

PARA BOZMA KABİNİ ŞART!
25 kuruşluk zamlarla beraber Manisa esnafının bozuk para bulmakta bir hayli zorlandığı görülüyor. Bu işi kolaylaştırmak için bir önerim var. Yetkili oda ve belediyelerin, esnafa 25 kuruşlar temini edebileceği bir para bozma kabini açmasının faydalı olacağını düşünüyorum. Bence kulağa hoş geliyor gibi. Sizce?